مصاحبه با مدیر بلاگفا - روزنامه شرق
متن زیر بخش اول مصاحبه ای درباره سایت بلاگفا است که در روزنامه شرق در تاریخ چهارشنبه اول شهریور ۱۳۸۵ چاپ شده است.
گفت وگو با علیرضا شیرازی مدیر سایت بلاگفا و جست وجوگر پارسیک
وبلاگ دیگر یک پدیده عجیب نیست
بخش اول
مینو مومنی
اولین وبلاگی که در بلاگفا ثبت شد چه نام داشت و در حال حاضر این وبلاگ به روزرسانی می شود؟
چند وبلاگ اولی که در بلاگفا به ثبت رسید توسط همکاران و دوستان برای آزمایش و بررسی سیستم بود که عمر آنها بیش از چند هفته دوام نیافت. البته همسر یکی از دوستانم نیز در همان زمان وبلاگی را در بلاگفا ثبت کرد که اگرچه به صورت منظم به روز نمی شود ولی همچنان وجود دارد.
آمار وبلاگ های ثبت شده در بلاگفا چه رقمی را نشان می دهد؟
در حال حاضر بیش از ۴۲۰ هزار وبلاگ ثبت شده در بلاگفا داریم که البته تعداد کل وبلاگ های ثبت شده از زمان فعالیت سایت در بلاگفا بسیار بالاتر از این تعداد است که با توجه به سیاست بلاگفا بسیاری از آنها به دلیل آزمایشی و غیرفعال بودن و یا اسپم بودن وبلاگ حذف شده اند. همچنین تعداد کل مطالب پست ثبت شده در وبلاگ های زیرمجموعه نزدیک به چهار میلیون است که فکر می کنم از این نظر در رتبه ممتازی در بین دیگر سرویس های وبلاگ فارسی هستیم.
موضوع بندی در بلاگفا به چه صورتی است و کدام یک از موضوعات نزد کاربران به نوعی پرطرفدار محسوب می شود؟
ابتدا باید اشاره ای به این نکته داشته باشم که امکان موضوع بندی وبلاگ ها به صورت کلی وجود ندارد. در واقع بسیاری از وبلاگ ها با توجه به ماهیت شخصی آنها الزاما به یک موضوع خاص نمی پردازند و ممکن است در بین مطالب تخصصی در مورد مسائل شخصی یا رویدادهای سیاسی و اجتماعی نیز نظر خود را بنویسند، همچنین ممکن است تعیین یک موضوع خاص برای مطالب وبلاگ باعث محدودیت نویسنده برای نوشتن در مورد دیگر موضوعات شود و یا انتظار بیشتری برای خوانندگان ایجاد کند. اما با این حال معمولا بحث غالب در مطالب یک وبلاگ معیاری برای تعیین موضوع آن است. در بلاگفا ابتدا امکاناتی برای موضوع بندی مطالب وبلاگ توسط نویسنده ایجاد شد بدین معنا که نویسنده این امکان را دارد که موضوعات متفاوتی برای مطالب وبلاگ خود تعریف کند و امکان دسترسی خوانندگان به مطالب مرتبط به یک موضوع نیز فراهم شده است. همچنین فهرست موضوعی وبلاگ های کاربران نیز در سایت در نظر گرفته شده است که با توجه به مدت زمان فعالیت و تعداد مطالب امکان ثبت در فهرست توسط خود کاربران وجود دارد. موضوعات کامپیوتر، شخصی، هنر و ادبیات، سرگرمی و روزنامه نگاری و خبر را می توان موضوعات پرطرفدار دانست. با این حال درصد کمی از کاربران بلاگفا وبلاگ خود را در فهرست موضوعی وبلاگ ها ثبت کردند که این بیشتر به دلیل عمومی بودن مطالب وبلاگ ها است. همچنین باید در نظر داشت که در برخی موضوعات تخصصی اصولا وبلاگ های محدودی وجود دارند. اما همین تعداد نیز از اهمیت بالایی برخوردارند که به طور مثال می توان به وبلاگ هایی که به مباحث علمی و مهندسی یا فرهنگ و تاریخ می پردازند اشاره داشت.
زمانی تب وبلاگ نویسی بسیار شایع بود اما رفته رفته گویا از جذابیت آن کاسته شده است تا آنجا که امروزه در هر سرویس دهنده ای با حجم وسیعی از وبلاگ ها روبه رو می شویم که مدت ها از به روزرسانی آن گذشته است. شما در بلاگفا برای حل این مشکل چه تدبیری در نظر گرفته اید؟
با بخش اول نظر شما در مورد تب اولیه وبلاگ نویسی موافقم اما نمی توانم بپذیرم که از جذابیت وبلاگ نویسی کاسته شده است. زمانی وبلاگ یک پدیده جدید بود که بسیاری از افراد تحصیلکرده و کاربران اینترنت مایل به تجربه آن بودند اما امروز وبلاگ دیگر یک پدیده عجیب و جدید حداقل از دیدگاه کاربران اینترنت نیست. اما این بدین معنا نیست که از جذابیت وبلاگ نویسی کاسته شده است. در حالی که بسیاری از وبلاگ های اولیه فارسی دیگر فعالیت سابق خود را ندارند با این حال هزاران وبلاگ جدید نیز روزانه و در سرویس های وبلاگ فارسی ایجاد می شود و حداقل در بلاگفا هزاران مطلب جدید در طول روز و توسط کاربران در وبلاگ ها به ثبت می رسد. در جهان نیز براساس گزارش سایت های جست وجوگر وبلاگ مانند تکنوراتی همچنان شاهد افزایش تعداد وبلاگ ها و رشد کمی آنها هستیم. من این جریان را مشابه دیگر سرویس های جذاب اینترنت مانند ای میل می دانم، زمانی نه چندان دور داشتن یک ای میل جذابیت خارق العاده ای داشت و کنون شاید دیگر اینچنین نباشد. اما با این حال همچنان میلیون ها نفر از ای میل استفاده می کنند و حتی تبدیل به ابزاری مورد نیاز جهت ارتباط شده است. در پاسخ به بخش دوم سئوال شما فکر می کنم قبلا تاثیر سرویس های وبلاگ فارسی را در ایجاد اشتیاق به وبلاگ نویسی در بین کاربران ایرانی دیده ایم. محیط ساده و فارسی سرویس های وبلاگ ایرانی خود یکی از دلایل مهم رواج وبلاگ نویسی فارسی است. در بلاگفا نیز این مسئله مورد توجه بوده و همانطور که در بخش معرفی بلاگفا نیز ذکر شده سادگی ابزار و محیط کار سایت یکی از اهداف مهم و اولیه بلاگفا بوده است که فکر می کنم در این زمینه تا حدودی موفق عمل کرده ایم. همچنین با توجه به اینکه یکی از انگیزه های اصلی در ادامه فعالیت وبلاگ ها مخاطب و بازدیدکننده است تلاش شده است که امکاناتی برای معرفی وبلاگ ها در نظر گرفته شود و به طور مثال از همان ابتدای فعالیت سایت و تکنون تمامی وبلاگ های به روز شده در صفحه نخست و صفحات وبلاگ های به روز شده نمایش داده شده است که از جذابیت های سایت برای کاربران بوده است هرچند که در مواردی و به دلیل سوءاستفاده برخی باعث مشکلاتی برای ما نیز شده است. سیاست دیگر بلاگفا حذف وبلاگ های غیرفعال و آزمایشی در دوره های زمانی خاصی است که این شامل وبلاگ هایی با حجم مطالب بالا نخواهد بود و امیدواریم با این سیاست ضمن اینکه منابع سایت را حفظ می کنیم با آزاد کردن آدرس وبلاگ های غیرفعال امکان ثبت و فعالیت مجدد را با این آدرس ها برای دیگران امکان پذیر کنیم.
گفتید سیاست بلاگفا حذف وبلاگ های غیرفعال و آزمایشی است. این حذف به چه صورتی خواهد بود؟
وبلاگی که تنها یک مطلب داشته باشد و ۴۵ روز نیز به روزرسانی نشده باشد خودبه خود آن وبلاگ غیرفعال محسوب خواهد شد و از لیست وبلاگ ها حذف می شود. در مورد وبلاگ های آزمایشی نیز همین مسئله صادق است چون یک سری صرفا برای تست کردن امکانات سرویس دهنده اقدام به راه اندازی وبلاگ می کنند و چون هیچ متنی در وبلاگ وجود ندارد و به نوعی در آن به روز رسانی معنا ندارد بنابراین طبق مرامنامه اولیه موجود در بلاگفا ما اجازه حذف این گونه وبلاگ ها را خواهیم داشت.
هرچند در گذشته کاربران برای داشتن یک وبلاگ با انتخاب محدود سرویس دهنده روبه رو بودند اما در حال حاضر تعدد سرویس دهندگان وبلاگ کاربران را با چندین انتخاب روبه رو کرده است. شما از میزان تقاضای هر سرویس دهنده اطلاعاتی در دست دارید؟
نه دقیقا، بسیاری از سرویس های وبلاگ آمار خود را ذکر نمی کنند و یا اینکه جنبه های تبلیغاتی را در ارائه آمار خود در نظر می گیرند و چه بسا که گاهی این آمار با واقعیت تفاوت داشته باشد. با این حال روش های مختلفی وجود دارد که بتوان از میزان استقبال و رشد کاربران یک سرویس دهنده به صورت تقریبی مطلع شد.
هر سرویس دهنده وبلاگ کم و بیش دارای یکسری امکانات ثابت است. شما در بلاگفا چه امکانات ویژه ای را تعبیه کرده اید تا بدین وسیله مخاطبان بیشتری را جذب کنید؟
معتقدم که وبلاگ نویسی وابسته به امکانات زیاد سرویس دهنده یا ابزار مدیریت وبلاگ نیست. سایت هایی مانند بلاگ اسپات یا لایو ژورنال که مورد استفاده و استقبال بالای کاربران هستند امکاناتی بسیار ساده دارند و حقیقت کاربران به دنبال ابزارهایی هستند که به سادگی و با اطمینان وبلاگ نویسی را تجربه کنند. در بلاگفا نیز کیفیت سرویس، سرعت، سادگی کار و حفظ اطلاعات شخصی کاربران از اهداف مهم و اصلی بوده است و من شخصا معتقدم این کار به خصوص با توجه به حجم بالای کاربران بلاگفا کار بسیار سخت تری نسبت به برنامه نویسی و پیاده سازی یک امکان جدید است. در عین حال تلاش شده است که امکانات سایت با توجه به انتظارات کاربران و مواردی که وبلاگ نویسی یا خواندن مطالب وبلاگ را بهتر می سازد پیاده کنیم. البته باید محدودیت ها را نیز در نظر داشت چرا که افزودن برخی امکانات نیازمند سرمایه گذاری و هزینه زیادی هستند. در حالی که شیوه درآمدزایی مشخصی برای تامین این هزینه ها حداقل در کشور ایران وجود ندارد.
شما از معدود مدیران سرویس دهنده وبلاگ هستید که حاضر شده اید به نوعی از سایه بیرون آمده و با مخاطبان در ارتباط باشید. آیا این کار دلیل خاصی دارد؟
دلیل اصلی اعتقاد شخصی من براین موضوع بوده است که مدیر چنین سرویسی بایستی مسئولیت کار خود را بپذیرد. کاربران سایت نیز ساعت ها وقت و انرژی خود را در چنین سرویسی صرف می کنند و بسیاری از آنها انتظار دارند که با هویت و شاید حتی طرز تفکر مدیران چنین سرویسی آشنا باشند. چنین مسئله ای کار ما را هم سخت تر می کند، چون در صورتی که مشکلی برای سرویس یا اطلاعات کاربران پیش آید می تواند به هویت کاری ما لطمه بزند به خصوص آنکه من و همکارانم در بلاگفا همگی قبل از این نیز فعالیت چندین ساله در حوزه فناوری اطلاعات و وب داشته ایم. البته این به اصطلاح خروج از سایه چندان هم بی هزینه نبوده است. شکایت، رفتن به دادگاه و جلسات و فراخوانی توسط نهادهای به خصوص دولتی جهت مطالبی که گاه و بی گاه در وبلاگ های زیرمجموعه بلاگفا منتشر می شود از هزینه هایی است که بابت آن پرداخت کرده ایم.
وقتی سایت بلاگفا مترادف است با نام علیرضا شیرازی یعنی شما این ریسک را قبول کرده اید که عواقب هر نوشته ای در بلاگفا را پذیرفته اید. آیا تکنون برای شما در این خصوص مشکلی پیش آمده است؟
بله، همین گونه است. در واقع این خطر نه تنها من بلکه همکاران مرا نیز تهدید می کند و همانطور که اشاره داشتم در مواردی به دلیل شکایت برخی نهادهای دولتی حتی به کلانتری و دادگاه هم رفته ام و یا اینکه توسط نهادهای قضایی یا سازمان های دولتی احضار شده ام. قاعدتا هیچ کس احساس خوبی ندارد وقتی احضاریه دادگاه به آدرس موجود در شناسنامه تلفن همراه وی ارسال شود و به خصوص آن که چند باری احضاریه به منزل شخصی ام ارسال شد که این اتفاق نگرانی شدیدی در خانواده ام ایجاد کرد.
در مورد شکایات آیا موردی پیش آمده که سبب احضار نویسنده وبلاگ شود؟
چند مورد وجود داشت. به عنوان نمونه یکی متنی در وبلاگ باعث شد سازمان برنامه ریزی مازندران از من شکایت کند و در ادامه به شدت پیگیر برای معرفی نویسنده آن وبلاگ بود. از آنجا که ما اطلاعات نویسندگان را ثبت نمی کنیم در این مورد قادر به همکاری نبودیم. جالب آن است که در این مورد نویسنده وبلاگ به طور خودکار وبلاگش را غیرفعال کرده بود، اما با این حال این سازمان همچنان پیگیر برخورد با نویسنده این وبلاگ بود.
هیچ رسانه ای را همانند وبلاگ نمی توان یافت که در آن بتوان با آزادی کامل اظهار عقیده کرد. اما همین آزادی گاهی اوقات باعث به وجود آمدن مشکلاتی می شود، می خواستم بدانم خط قرمز بلاگفا به چه صورتی است و شما به عنوان مدیر بلاگفا چگونه بر روی این حجم وسیعی از وبلاگ های ثبت شده نظارت دارید؟
اولین خط قرمز بلاگفا انتشار مطالب و تصاویر غیراخلاقی پورنو است. همانند بسیاری از سایت ها و سرویس هایی که حتی در ایالات متحده یا اروپا فعالیت می کنند بلاگفا انتشار مطالب و تصاویر پورنو در وبلاگ های خود را تحمل نمی کند و به خصوص آنکه با توجه به فرهنگ و قوانین موجود در کشور ایران این حساسیت بیشتر نیز می شود.
در گام بعدی مواردی است که به نوعی نیاز به بررسی دارد مانند توهین و فحاشی به افراد که گاهی اوقات باعث ناراحتی شدید یک نفر یا خانواده او می شود و در نهایت نیز مواردی مانند تبلیغ گروه های تروریستی، توهین به مذاهب یا قومیت ها و مواردی مانند آن است که نیاز به بررسی بیشتر دارد. در حال حاضر اصلی ترین ابزار بلاگفا جهت بررسی تخلف وبلاگ ها، گزارش کاربران است به خصوص آنکه این اواخر امکان جدیدی نیز در سایت پیاده سازی شده که امکان گزارش تخلف توسط کاربران را ساده تر و سریع تر کرده است.
با مرور وبلاگ های ثبت شده در بلاگفا گاهی اوقات حتی با کلیک بر روی نام وبلاگ های تخصصی مثلا در حوزه کامپیوتر و اینترنت با وبلاگی با محتوای صددرصد مستهجن روبه رو می شویم اتفاقی که در کثر سرویس دهندگان وجود دارد. شما برای حل این مشکل چه کاری انجام داده ا ید؟
در حقیقت ما افراد فنی هستیم و نمی توانیم بیماری روانی برخی را درمان کنیم و این موردی را که اشاره کردید از مواردی است که باعث آزار ما می شود. چاره ای نداریم جز آنکه از کاربران بلاگفا بخواهیم در سالم سازی این محیط به ما کمک کنند. توجه داشته باشید که حجم مطالب منتشر شده در بلاگفا حتی در طول روز نیز بسیار بالاست و امکان تشخیص تصاویر مستهجن نیز توسط برنامه نویسی کار بسیار پیچیده ای است.
همان طور که می دانید بحث فیلترینگ خاص کشوری همچون ایران نیست و در کثر کشورها بنا به موقعیت فرهنگی و سیاسی آن کشور در حال اجرا است. در مورد موضوعی چون وبلاگ نویسی در کشورهای دیگر وضع به چه صورتی است؟
من دقیقا نسبت به این موضوع اطلاعی ندارم و حتی نسبت به اینکه کثر کشورها به خصوص کشورهای پیشرفته به شیوه ای مانند آنچه در ایران ، چین یا کشورهای عربی صورت می گیرد سایت های مخالف با سیاست های خود را فیلتر می کنند اطمینان ندارم.
بحث فیلترینگ همیشه صف طولانی از مخالفین و موافقین را تشکیل داده است. شما به عنوان مدیر بلاگفا نظرتان در مورد فیلترینگ چیست؟
اگر فیلترینگ به عنوان یک قانون برای حفظ حقوق شهروندی اجرا شود بسیار خوب است چرا که همه ما دوست داریم اعضای خانواده مانند خواهر و برادر کوچکترمان که نسبت به آنها به نوعی احساس مسئولیت داریم وقتی وارد محیط اینترنت می شوند دستیابی آنها به سایت های غیر اخلاقی مسدود شده باشد. اما اگر بخواهند از قانون سوءاستفاده کنند و در پوشش مبارزه با سایت های غیر اخلاقی مبادرت به فیلتر سایت های خبری کنند به نظر این کار یعنی خروج از قانون و نادیده گرفتن آزادی فردی است.
اواخر سال ۸۳ بلاگفا قدم به دنیای سرویس دهندگان وبلاگ گذاشت و شما به عنوان مدیر این سایت به تازگی یک وبلاگ شخصی راه اندازی کرده اید، آیا این تاخیر علت خاصی داشت؟
من قبل از راه اندازی بلاگفا در وبلاگ گروهی دیگر فعالیت داشتم وهمچنین وبلاگ شخصی دیگری نیز در بلاگفا داشته ام که با توجه به نوع مطالب آن علاقه ای به معرفی آن نداشتم.
این اواخر تصمیم گرفتم که وبلاگی شخصی ولی با دیدگاه متفاوتی نسبت به وبلاگ های سابقم را تجربه کنم که این تصمیم در نهایت به راه اندازی وبلاگ http://shirazi.blogfa.com ختم شد.
وبلاگ شما فاقد هر نوع گرافیگ و به نوعی طراحی خاص است و خوانندگان تنها با نوشتار روبه رو هستند. این کار شما اتفاقی بوده است یا اینکه شما به نوشته بیشتر از گرافیک توجه دارید؟
فکر می کنم مهمترین چیزی که مدنظر خوانندگان یک وبلاگ است مطالب آن است و گرافیک تنها در چند مراجعه اول برای خواننده جذاب است و بعد از آن محتوا و سرعت نمایش مطالب وبلاگ از اهمیت بیشتری برخوردار است. با این حال تلاش کردم که المان هایی نیز در قالب وبلاگ در نظر بگیرم که با قالب های پیش فرض سرویس دهنده نیز تفاوتی داشته باشد.
لینک به متن اصلی این مصاحبه در سایت روزنامه شرق
برچسب: ،
